Tarihte Bugün

Tarihte Bugün

16.Temmuz: Amerikalı yazar J.D. Salinger'in bir başyapıt olan ünlü romanı "Catcher in the Rye", türkçe adıyla Gönülçelen ya da Çavdar Tarlasında Çocuklar, ilk kez 1951 senesinde bugün yayınlandı. Cıvıl cıvıl çocukların koşup oynadığı bir çavdar tarlasında, çocukların uçurumun kenarından aşağı düşmesini engellemekle görevli olmak, harika bir meslek olurdu gerçekten.
2010 senesinde vefat eden yazar Salinger'in münzevi yaşamı, benim için her zaman bir gizem ve merak konusu olmuştur.

 

30.Mayıs: "Candide" isimli ölümsüz eseri ve eserin sonunda geçen "bahçemizle ilgilenelim..." deyişiyle aklımızda ve gönlümüzde yer etmiş olan Voltaire, 1778 senesinde bugün hayata gözlerini yumdu. Seni özlüyoruz Candide.

 



  





15.Eylül : 1958 senesinde bugün, Vladimir Nabokov'un ölümsüz romanı "Lolita" ABD'de yayınlandı. Kitabın kendisini okumadım. Ancak 1997 senesinde Adrian Lyne tarafından sinemaya aktarılan film versiyonu beni derinden etkilemiş ve bunu söyleyince   bazılarınca  garipsense de, bence  tüm zamanların en güzel aşk filmlerinden biri olarak hatıratımdaki yerini almıştır.

Jeremy Irons'ın mükemmel bir performans sergilediği Humbert karakteri, çocuk yaşta birine karşı beslenmiş olsa dahi, aşkın  yakıcılığını, çaresizliğini ve masumiyete duyulan aşkın umutsuz melankolisini bu yapıtta çok çarpıcı bir şekilde yansıtıyor.

Filmin kapanış cümlesi olarak, Ennio Morricone'nin  muhteşem  müziği eşliğinde Humbert'ın ağzından duyduğumuz şu son sözler hala aklımdan çıkmaz :

"O an kulaklarımdaki tek şey, neşe içinde oynayan çocukların uzaktan duyulan gülüşmeleriydi. Ve biliyordum ki en acıklısı, Lolita'nın artık benim yanımda olmayışı değil, hiçbir zaman bu korodaki yerini alamamış oluşuydu..."

 

08.Ağustos : 1991 senesinde bugün, on dokuz yaşında bir genç adam, Yeni Cami avlusunda aşk acısından ölen ilk insan olarak tarihteki yerini alıyordu...

05.Mayıs : Marksizmin babası Karl Marx 1818 senesinde bugün doğdu. Karl Marx, Ferhan Şensoy'un Ferhangi Şeyler isimli oyununda kendisine atfettiği ve Marksizmin temel dayanağı olarak nitelediği şu özlü sözüyle aklıma kazınmıştır :

" Hergün milyonlarla milyonları toplayıp, milyonlardan milyonları çıkarıyorum; cepte beş para yok anasını satiym ! "

Tüm hayatı ekonomik zorluklarla geçmiş olduğu bilinen Marx'ın, yine de böyle bir cümle sarfettiğine ihtimal vermiyorum. Lakin düşüncesi bile beni gülümsetiyor...

12.Nisan : 1961 senesinde bugün Rus kozmonot Yuri Gagarin, Vostok I isimli aracıyla atmosfer dışına çıkarak  uzaya giden ilk insan oldu ve insanoğlunun uzay macerası bu şekilde başladı.

1993 yılında yine bugün, Türkiye uluslararası internet ağına bağlandı. Bendeniz de Türk.Net isimli servis sağlayıcıdan aldığım internet pakedi sayesinde çevirmeli ağ üzerinden büyük bir hevesle ve bin bir güçlükle internet  ile tanışmış oldum. O dönemin gözde sosyal  ağı  ICQ üzerinde kullanıcı adım "utopic", UIN numaram ise 3917926 idi.

30.Mart :  Teşekkürler Vincent ...

21.Mart : Büyük halk ozanı Aşık Veysel, 1973 senesinde bugün 79 yaşında aramızdan ayrıldı. Dostların seni hatırlıyor Koca Veysel. Nur içinde yat...

Hayyam’a görünmüş kadehte meyde,

Neyzen’e görünmüş kamışta neyde

Veysel’e görünür mevcut her yerde,

Ne sen var, ne ben var, bir tane Gaffar...

25.Şubat : Tüm zamanların en büyüğü Muhammed Ali "The Greatest" 1964 senesinde bugün, Sonny Liston ile çıktığı ağır siklet ünvan maçını kazanarak ilk kez Dünya Ağır Siklet Boks şampiyonu oldu. Ali henüz 22 yaşındaydı.

Beş altı yaşlarındayken, Bakırköy'deki evimizde sabah çok erken saatlerde kalkarak, TRT'nin siyah beyaz yayınında Muhammed Ali'nin kariyerinin son dönemindeki birkaç maçını babamla birlikte canlı olarak seyrettiğimizi hatırlıyorum.

12.Şubat : "Bedia!" ve "Anam!" şeklindeki ünlü nidalarıyla hafızalarımızda yer eden ve bugün dahi bazı arkadaşlarımla aramızda telefonu "Anam!" diye açarak andığımız, Türk sinemasının unutulmaz karakter oyuncusu Vahi Öz, 1969 senesinde bugün 57 yaşında iken aramızdan ayrıldı. Nur içinde yatsın...

12.Şubat : 1859 yılında yayımladığı "Türlerin kökenini dair " isimli kitabıyla insanlık tarihinde çığır açan, evrim teorisinin babası Charles Robert Darwin 1809 senesinde bugün doğdu (ölümü 19.Nisan.1882). Evrim teorisi, günümüz Türkiye'sinde halen geniş bir kesimce tartışılmaktadır.

 

10.Şubat : Unutulmaz vecizesiyle lafügüzaf sayfamızı şereflendiren Amerikalı tiyatro sanatçısı ve drama öğretmeni Stella Adler, 1901 senesinde bugün doğdu (ölümü 21.12.1992). Marlon Brando'nun ilk oyunculuk öğretmeni olan Adler, kariyeri boyunca Robert De Niro, Harvey Keitel, Melanie Griffith, Warren Beatty gibi pek çok tanınmış aktör ve aktrisin yetişmesine katkıda bulundu. Aziz hatırasına saygıyla bir diğer unutulmaz veciz sözünü buraya not düşelim :

" Evsiz sokak serserileri ( canki ) , vücutlarını kullanarak topluma bir şeylerin yanlış olduğunu anlatmaya çalışan kişilerdir..." Stella Adler

8.Şubat : Bilim kurgu edebiyatının öncüsü ve büyük ustası Jules Verne 1828 senesinde bugün doğdu. Türkiye'de benim de mensubu olduğum bir kuşak, Altın Kitaplar serisinden Jules Verne hikayeleri okuyarak büyüdü.

5.Şubat : 1963 senesinde bugün, 25 yıllık tiyatro sanatçısı Cahit Irgat'ı Mecidiyeköy'de balık satarken gören vatandaşlar önce onun film çevirdiğini sandılar. Ancak Irgat bu işi, Mecidiyeköy'de bir gecekonduda birlikte yaşadığı bir zamanların ünlü sinema ve tiyatro sanatçısı Cahide Sonku'yla zor yaşamını sürdürmek için yapıyordu. Gecekonduda yaşayan bu ünlü sanatçıların durumu vatandaşlar arasında üzüntü yarattı. Sn. Cahit Irgat ve Sn. Cahide Sonku'yu sevgi, saygı ve özlemle anıyoruz...

4.Şubat : Çocukluk yıllarımda, Galata köprüsünün alt katında bir camekan içinde Uzun Ömer'in ayakkabılarının sergilendiğini hatırlıyorum. "Çocuk mezarı gibi" denecek türden, gerçekten de içine bir bebeğin sığabileceği boyuttaki bu ayakkabılar, bende bir deve aitmiş hissi uyandırır ve hatta biraz korkuturdu. Galata Köprüsü'nün sembol Milli Piyango satıcısı Uzun Ömer 1960 senesinde bugün hayata gözlerini yumdu. Nur içinde yatsın...